Odporność a COVID19
Odporność odgrywa kluczową rolę w tym, jak nasz organizm radzi sobie z zakażeniem koronawirusem. Nasz układ odporności się starzeje. Badania wykazały, że po 60 roku życia blisko połowa osób ma mniej sprawny układ odporności. A później jest jeszcze gorzej. Poza tym z wiekiem częściej pojawiają się różne choroby przewlekłe, takiej jak nadciśnienie tętnicze, przewlekłe nieswoiste choroby płuc, w typ POChP*. Dlatego najbardziej zagrożone są osoby w starszym wieku.
Warto, aby osoby z obniżoną zadbały o swą odporność. My proponujemy Immulinę +D3 w kapsułkach. Jest to nowoczesny preparat, który nie tylko dostarcza składniki odżywcze:
► witaminę C
► witaminę D3
► jony cynku
► jony selenu
niezbędne dla dobrego funkcjonowania układu odporności, ale również dostarcza dwa wielkocząsteczkowe składniki, które nieswoiście pobudzają układ odporności:
► kompleks LCEPEEN ze ekstraktu spiruliny platensis
► β-1,3/1,6-D-glukan z ekstraktu drożdży piekarniczych
oraz dostarczają dwa rutrozydy:
► rutynę z ekstraktu aceroli
► hesprydynę z ekstraktu aceroli
* POChP - przewlekła obturacyjna choroba płuc, której częstość występowania szacuje się na 50% u osób powyżej 65 roku życia. Początkowo choroba przebiega skrycie i ocenia się że 3/4 chorych nie wie o tym, że choruje. Kaszel jest zwykle pierwszym objawem POChP. U chorych na POChP ma on charakter przewlekły, występuje dłużej niż przez 3 miesiące w roku, także poza okresem przeziębień i często towarzyszy mu odkrztuszanie plwociny (występujące głównie po napadzie kaszlu).
Wieloukładowy Zespół Zapalny u Dzieci powiązany z COVID-19 tzw. zespół PIMS.
PIMS to anglojęzyczny skrót nazwy nowej jednostki chorobowej opisanej po raz pierwszy w maju 2020 roku. W pełnym brzmieniu skrót PIMS, a właściwie PIMS-TS oznacza Paediatric Inflammatory Multisystem Syndrome Temporally associated with SARS-CoV-2. W języku polskim funkcjonuje natomiast jako wieloukładowy zespół zapalny u dzieci powiązany z COVID-19. W literaturze znaleźć można również nazwę MIS-C (multisystem inflammatory syndrome in children) odnoszącą się do tego schorzenia. Jest to nowa zespół chorobowy, który pojawia się kilka tygodni u kogoś, kto został zakażony koronawirusem SARS-CoV-2 powodującym COVID-19.
Chociaż większość dzieci i młodzieży przechodzi COVID-19 bezobjawowo lub łagodnie i skąpo objawowo
Przyczyny
Mimo, że zespół PIMS został opisany dopiero niedawno, lekarze i naukowcy intensywnie go badają. Wiemy, że u podłoża leży system immunologiczny, który zwalcza wirusa ale jednocześnie nieprawidłowo i nadmiernie reaguje na inne części organizmu. Potrzeba jednak dalszych pogłebionych badań, aby się dowiedzieć dlaczego jedne dzieci rozwijają zespół PIMS a inne nie. W ośrodkach naukowych i klinikach na całym świecie trwają badania, aby poszerzyć naszą wiedzę o zespole PIMS.
Rozpoznanie
Chore dziecko czy chora osoba (młodzi dorośli też mogą rozwinąć zespół PIMS) miały pewnie pobierane wymazy z nosa i gardła, aby potwierdzić COVID-19 ale zespół PIMS rozwija się dopiero w jakimś czasie po przebyciu zakażenia. Lekarz musi wykluczyć inne częstsze choroby, które powodują podobne objawy – obejmuje to m.in. chorobę Kawasakiego*, posocznicę i zespół wstrząsu septycznego.
Niestety nie mamy specyficznego testu diagnostycznego, którego wykonanie z krwi pozwoliłoby rozpoznać PIMS. Dlatego lekarze rozpoznają zespół PIMS na podstawie występujących objawów i obrazu klinicznego. Aby ocenić nasilenie stanu zapalnego wykonywane są badania krwi. Przeprowadza się diagnostykę wielu narządów, aby ustalić zakres występujących zaburzeń. Dopiero całość, czyli zebrane wywiady od dziecka i rodziców/opiekunów, badanie chorego dziecka przez lekarza oraz wyniki badań dodatkowych pozwalają lekarzowi ustalić czy ma do czynienia z zespołem PIMS i podjęcie właściwego leczenia.
* Choroba Kawasakiego to ostra choroba ogólnoustrojowa o nieznanej etiologii, powodująca stan zapalny ścian naczyń krwionośnych. Najczęściej dotyczy dzieci poniżej 5. roku życia (ok. 85 proc. chorych), szczególnie mieszkańców Azji Wschodniej. Chorobę jako pierwszy opisał w 1967 roku japoński pediatra Tomisaku Kawasaki (nazwa choroby pochodzi od jego nazwiska).
Objawy
Głównym objawem zespołu PIMS jest wysoka gorączka, która występuje przez kilka dni. Chory może również doświadczyć szeregu innych objawów takich jak:
- Wysypka
- Zmęczenie i osłabienie
- Bóle lub kurcze brzuszne
- Obrzęk rąk i stóp
- Złuszczająca się skóra rąk i stóp
- Ból głowy
- Czerwone, przekrwione oczy
- Bóle mięśni
- Biegunka i wymioty
- Obrzęknięte (powiększone) węzły chłonne szyji
- Niewytłumaczalne rozdrażnienie
Jeśli uważasz, że Twoje dziecko, lub Ty sama masz inne objawy, które mogą być związane lub mogą nie być związane z zespołem PIMS poinformuj o tym lekarza.
Leczenie
Wciąż się uczymy jak postępować z PIMS i jak w możliwie najlepszy sposób go leczyć. Naszym celem jest „wyłączenie” układu immunologicznego chorego dziecka, aby zatrzymać reakcję zapalną a następnie „zrestartowanie” go, tak aby zmniejszyć ryzyko odległych w czasie zniszczeń.
PIMS jest leczony kombinacją szeregu leków:
- Dożylnym wlewem immunoglobulin, które dostarczają przeciwciał – białek krwi, które zwalczą infekcję.
- Kortykosteroidami we wlewie dożylnym lub podawanymi doustnie. Są to hormony, również wytwarzane przez nasz organizm, które wyciszają układ immunologiczny.
- Lekami przeciwagregacyjnymi takimi jak np. aspiryna
- Lekami osłaniającymi żołądek i przewód pokarmowy
- Jeśli samo dożylne podanie immunoglobuliny i kortykosteroidów nie wystarczy podanie leków biologiczne może okazać się niezbędne. Chory może wymagać dożylnych wlewów leków biologicznych np. anakinra (kineret) i tocilizumab.
Poza tym musimy zwalczać wszystkie groźne objawy, które mogą towarzyszyć zespołowi PIMS. Do tych najgroźniejszych należą: niewydolność krążeniowa, niewydolność oddechowa, niewydolność nerek, itd.
Co później?
Jako, że zespół PIMS dotyka praktycznie cały organizm, dlatego dziecko po przejściu okresu ostrego może mieć nadal różne objawy w tym m.in. osłabienie, brak apetytu, przewlekły kaszel, bóle mięśni, itd.
PIMS może również dotknąć sfery emocjonalnej i psychicznej dziecka powodując, że dziecko może być rozdrażnione, markotne, lękliwe, czy źle sypiać.
Testy na koronawirusa
Stosowane są trzy podstawowe rodzaje testów na koronawirusa:
- testy serologiczne – (próbka z krwi żylnej)
- test immunochromatograficzny – wariant testu serologicznego, (próbka krwi włośniczkowej lub żylnej)
- test metodą RT-PCR – (wymaz)
(oznaczenie przeciwciał) |
|||
---|---|---|---|
Materiał do badania | |||
Zastosowanie |
Rozpoznanie zakażenia COVD19 |
Do rozpoznań retrospektywnych u osób z bezobjawowym lub łagodnym przebiegiem. |
Test RT-PCR opiera się na wykrywaniu w określonym materiale biologicznym, przeważnie z dróg oddechowych, materiału genetycznego (RNA) wirusa (stąd są również nazywane genetycznymi). Wykorzystują one metodę RT-PCR (ang. reverse-transcripton polymerase chain reacton), czyli reakcję łańcuchowej polimerazy z odwrotną transkrypcją (technika powszechnie stosowana w biologii molekularnej do wykrywania materiału genetycznego). Materiał do badania wykonywane metodą RT-PCR pobierany jest w bezpiecznych, mobilnych punktach Drive&Go-Thru. Badanie to jest rekomendowane przez WHO. Cena takiego testu to ok. 400 – 600 zł.
Lekarz pediatra radzi
Folegatti PM, Ewer KJ, Aley PK, et al.
Jak uniknąć infekcji jesienią przy powrocie dzieci do przedszkola czy szkoły?
Wieloletnie obserwacje kanadyjskich lekarzy dokumentują gwałtowny wzrost infekcji układu oddechowego dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym w wielu krajach. Dochodzi do tego zaraz po rozpoczęciu roku szkolnego. Lekarze ci uważają, że jest to spowodowane dwoma przyczynami: dużym sezonowym wzrostem rinowirusów - wywołujących infekcje układu oddechowego dzieci oraz brakiem bodźców stymulujących układ odporności, co jest związane z brakiem lub zmniejszonym kontaktem z rówieśnikami w okresie ferii letnich.
Ważne jest dbanie o zdrowy i sprawny układ odporności. Przydaje się stosowanie odpowiedniej i zróżnicowanej diety, prawidłowe nawyki higieniczne, hartowanie oraz dbanie o dobry stan emocjonalny dziecka. Dzieci szczęśliwe mają sprawniej działający układ odporności.
Immunolog radzi
Szczepić czy nie szczepić? Oto jest pytanie!
Odpowiedź może być tylko jedna: S z c z e p i ć ! Dziecko przychodzi na świat z odpornością wrodzoną tzw. odpornością pierwotną. Niestety, te chroniące przed chorobami przeciwciała przekazane przez mamę wystarczają tylko na pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. Potem, aż do dziewiątego miesiąca życia system odpornościowy malca jest coraz słabszy. Układ odporności dziecka stopniowo dojrzewa i dopiero uczy się rozpoznawać wroga, czyli m.in. wirusy i bakterie i wytwarzać przeciw nim odpowiednią broń – przeciwciała. Dzięki szczepionkom uczy się szybciej i skuteczniej.
Szczepionka - to nic innego jak wprowadzone do organizmu osłabione albo martwe chorobotwórcze drobnoustroje, prowokujące system odpornościowy do produkcji przeciwciał. To trening przygotowujący organizm do natychmiastowego rozpoznawania zarazków i wysyłania przeciw nim armii przeciwciał. Ta armia albo obroni dziecko przed infekcją, albo co najmniej zdecydowanie złagodzi jej przebieg. Żeby odporność nabyta utrzymywała się przez długie lata, trzeba przyjmować tzw. przypominające dawki szczepionki.
Aktualny Program Szczepień Ochronnych (PSO) na 2020 rok został opublikowany w postaci Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego w dniu 16 października 2019 roku. Zgodnie z PSO na rok 2020 wprowadzono następujące zmiany:
- Szczepienie przeciwko gruźlicy noworodków powinno być przeprowadzone przed wypisaniem dziecka z oddziału noworodkowego. W szczególnie uzasadnionych przypadkach rozważyć możliwość obserwacji dziecka przez 1 dobę.
- Przesunięto podanie drugiej dawki szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce z 10. na 6. rok życia w celu zapewnienia ochrony dzieciom przed rozpoczęciem nauki. Przeniesienie dawki przypominającej tego szczepienia uzasadnia się sytuacją epidemiologiczną odry w Europie.
- Zmieniono wskazania do obowiązkowych szczepień wcześniaków przeciw pneumokokom na zapis: „dzieci od 2. miesiąca życia do ukończenia 12. miesiąca życia urodzone przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub urodzone z masą ciała poniżej 2500 g”.
- Doprecyzowano również zapis dotyczący zasad szczepienia dzieci z grup ryzyka: wskazano, że 4-dawkowy schemat szczepienia podstawowego, tj. trzy dawki szczepieniami pierwotnego oraz jedna dawka uzupełniająca (3+1), dotyczy również „dzieci od 2. miesiąca życia do ukończenia 12. miesiąca życia urodzonych przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub urodzonych z masą ciała poniżej 2500 g”.
- Dodano zapis o zasadach szczepienia z użyciem szczepionki wysoce skojarzonej typu „6 w 1” (DTPa-IPV-Hib-HBV): „u dzieci, u których planuje się szczepienie szczepionką wysoce skojarzoną 6 w 1 należy podać 1 dawkę szczepionki przeciwko WZW typu B w 1. dobie życia, uwzględniając narażenie na zakażenie HBV”.
- Dodano zapis dotyczący szczepienia osób w fazie zaawansowanej choroby nerek z filtracją kłębuszkową poniżej 30 ml/min oraz u osób dializowanych: „dawki przypominające należy podawać według wskazań producenta szczepionki oraz zaleceń lekarza, jeśli stężenie przeciwciał anty HBs jest poniżej poziomu ochronnego (10 j.m./l). Zaleca się badanie poziomu przeciwciał co 6–12 miesięcy”.
Źródło: Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2019 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2020 (Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 87). plik pdf
Czy i jak można skutecznie wzmacniać odporność?
To nie jest dobrze postawione pytanie. W zasadzie wzmacniać można jedynie osłabioną odporność. Funkcjonującej w 100% prawidłowo odporności jeszcze bardziej wzmocnić nie możemy. Nie można mieć na przykład 110% czy 120% odporności. Ale nigdy do końca nie wiemy jaka jest ta nasza odporność. Dlatego stosowanie preparatów, które "gimnastykują" naszą odporność i przygotowują ją do działania, na wypadek pojawienia się zagrożenia, jest bardzo pożyteczne.
W wielu sytuacjach możemy stwierdzić, że nasza odporność nie funkcjonuje idealnie. Są to sytuacje nawracających infekcji, przewlekłych infekcji, infekcji oportunistycznych, czyli wywołanych przez patogeny, które normalnie (gdy mamy dobrą odporność) nam nie zagrażają.
Hartowanie organizmu
Hartowanie organizmu to sprawdzony, skuteczny i tani sposób na wspieranie odporności. Wystarczy kończyć kąpiel zimnym prysznicem lub stosować natrysk naprzemienny. Przez pół minuty należy polewać ciało ciepłą wodą, a później przez kilka sekund zimną. Uwaga! Hartowanie należy rozpoczynać stopniowo i tylko u osób zdrowych. Różnice temperatur muszą być zmieniane stopniowo, a zabieg hartowania zawsze trzeba kończyć kąpielą w ciepłej wodzie.
Czy dzieci należy hartować? Bezwzględnie tak! Szczególnie te chorowite. Zahartowane dzieci chorują rzadziej i mają silniejszy układ odpornościowy. Często myśli się, że dzieci chorują z powodu zimna. Bardzo się mylą. Przegrzewanie zaburza dopiero rozwijającą się, wewnętrzną termoregulację dziecka, które przez to gorzej znosi zmiany temperatury, szybciej marznie i w związku z tym częściej choruje.
Dzieci chorują raczej z powodu przeziębienia a to zupełnie coś innego a nawet przeciwnego do „zimna”. Przyczyną przeziębienia jest najczęściej brak odporności na zimno. Nie zdobędzie dziecko tej odporności przez unikanie zimna. Innymi słowy główną przyczyną przeziębień i infekcji jest przegrzewanie dziecka, szczególnie w okresie jesienno – zimowym.